آیا تا به حال به فکر راه‌اندازی یک کسب و کار افتاده‌اید؟ قاعدتا اگر به کارآفرینی و ایجاد کسب و کار علاقه‌مند باشید ممکن است ایده‌های مختلفی در ذهن شما به وجود بیاید. حتی اگر کمی رویاپرداز باشید ممکن است به فکر ایجاد یک کسب و کار از طریق ایده مورد نظرتان بیفتید، افراد بسیار زیادی با ساخت یک محصول و یا یک خدمت جدید پا در عرصه و دنیای بزرگ بیزینس گذاشته و در آن ناکام مانده‌اند. اما دقیقا مشکل کار کجاست؟ چرا برخی افراد نتوانستند با وجود ساخت محصول جدید خود موفق باشند؟ اگر می‌خواهید پاسخ این سوالات را بگیرید، تا انتهای این آموزش با همیار آی‌تی همراه باشید.
قاعدتا ممکن است ایده ساخت محصول یا ارائه خدمت توسط آن‌ها از شناسایی نیازهای خود و اطرافیان نشأت گرفته باشد. حتی افرادی وجود دارند که سریعا بدون بررسی نیازهای مشتریان و شناخت بازار و… به ساخت محصول نهایی خود پرداخته و آن را در بازار عرضه کرده‌اند و در نهایت با صرف هزینه‌های گزاف و وقت زیاد، نتیجه‌ای جز بدهکاری و از دست دادن سرمایه خود ندیده‌اند… همین موضوع باعث ناامیدی آن‌ها شده و از دنیای کسب‌وکار خداحافظی کرده‌اند.
مفهوم MVP چیست؟
در کسب و کار‌های نوپا دانستن مفهوم MVP می‌تواند تا حد بسیاری دیدگاه شما نسبت به ساخت یک محصول را تغییر دهد، MVP مخفف Minimum Viable Product بوده که در زبان فارسی می‌توانیم آن را حداقل محصول پذیرفتنی بنامیم. به زبان ساده ام وی پی به معنای تولید محصول یا خدمتی است که حداقل ویژگی‌ها و خصوصیات لازم برای ارائه به مشتری و سرمایه‌گذار را دارد. در تولید آن خبری از صرف وقت و هزینه بسیار زیاد نیست و محصول صرفا جهت بازخورد از مشتری و تحلیل رفتارهای او ساخته می‌شود.
آیا مفهوم MVP به معنای ساخت محصولی ناقص است؟
خیر! مفهوم MVP به معنای ساخت یک محصول نصفه و نیمه نیست، بلکه شما محصول خود را با در نظر گرفتن نیازهای مشتری و همچنین تحلیل بازار و رقبا ساخته و تنها امکانات و قابلیت‌های بیشتری به محصول خود اضافه نکرده‌اید. افزودن امکانات بیشتر باید کاملا بر اساس نیاز مشتری صورت بگیرد تا هزینه و زمان زیادی را صرف ایجاد قابلیت‌ها و امکاناتی نکنید که مشتری به آن نیازی ندارد!
مفهوم MVP در سال ۲۰۰۱ توسط فردی به نام اریک رابینسون به وجود آمد و او ام وی پی را این‌گونه بیان کرد که محصولی تولید شود که دارای حداقل خصوصیات لازم برای ارائه به مشتری باشد و ویژگی‌های اولیه برای رشد و توسعه را نیز داشته باشد.
هدف از ساخت MVP چیست؟
هنگام ساخت یک محصول و ارائه و عرضه حداقل محصول پذیرفتنی آن در بازار، می‌توانید اطلاعات بسیار بیشتری نسبت به محصول خود دریافت کرده و از آن در جهت رشد و توسعه محصول خود استفاده کنید. برای مثال ممکن است نیازهای قشری از مشتریان را در ساخت محصول خود به صورت کامل در نظر نگرفته باشید و با تحلیل رفتار و واکنش مشتری نسبت به خرید و سفارش محصول، بتوانید به آن برسید. در واقع در ذیل به هدف از ساخت و بیان مفهوم MVP می‌پردازیم.
- بررسی و تحلیل واکنش مشتریان نسبت به محصول ساخته شده
- توجه بیشتر به نیازهای مشتری که ممکن بود در نظر شما نباشد
- نمایش توانایی‌های شما در ارائه‌ی محصول به مشتریان
- جمع آوری اطلاعات و بررسی کامل مدل‌های کسب و کار
- چینش استراتژی‌ها و چشم‌اندازهای استارتاپ در آینده
- تعیین روش‌های مختلف قیمت‌گذاری، شیوه‌های بازاریابی و…
- بالا بردن سرعت یادگیری در خصوص محصول ارائه‌شده
- ارزیابی کامل فرضیه‌ها با توجه به منابع حداقلی تیم
- عرضه‌ی محصول به دست مشتری در کمترین زمان ممکن
- کاهش هزینه‌ها و زمان برای افزودن ویژگی‌هایی که مشتری نیازی به آن ندارد
- ساخت نمونه‌ی اولیه محصول و افزودن قابلیت‌ها و ویژگی‌های بیشتر متناسب با نیاز مشتری
ساخت MVP به شما کمک می‌کند تا بتوانید محصولی ارائه دهید که مخاطبان حاضر باشند برای آن پول بدهند. مسلما هیچ کس دوست ندارد همه زمان و هزینه خود را صرف ساخت محصولی کند که دیگران حاضر به پرداخت پول برای به دست آوردن آن محصول نباشند، در ادامه چند نکته‌ی مهم را با هم مرور می‌کنیم که در ساخت MVP باید آن‌ها را مد نظر داشته باشد!
تعصب به محصول را کنار بگذارید!
تعصب به محصول می‌تواند کسب وکار شما را نابود کند. در نتیجه بهتر است به جای توجیه خود برای ساخت محصول و یا ارائه خدمت، خود را جای مشتری گذاشته و انتظارتان را از محصول بیان کنید و به این سوال پاسخ دهید که کدام نیاز مشتری به هنگام استفاده از محصول برطرف می‌شود؟ چرا مشتری باید برای این محصول پول بپردازد؟
پس از پاسخ به این دو سوال در ذهن شما سوالات بسیار دیگری به‌وجود خواهد آمد که پاسخ به آن‌ها می‌تواند در ساخت مدل کسب و کار بسیار کمک کننده باشد.
همچنین نظرسنجی‌های سطحی از اطرافیان را کنار گذاشته و سعی کنید این نظرسنجی‌ها را از پایین‌ترین رده مشتریان و قشرهای مختلف مشتریان، به منظور استخراج دقیق آمار، برگزار کنید.
رقبای میدان جنگ را بشناسید!
بازار همانند میدان جنگ است که باید از رقبای خود پیشی بگیرید. در نتیجه بدون شناخت رقبا دست به هیچ کاری نزنید. بهتر است سایت‌ها و محصولات شرکت‌های رقیب را بررسی کرده و بررسی کنید محصول شما چه مزیتی نسبت به رقبا دارد و با توجه به این موضوع نسبت به ساخت MVP بپردازید. در یک کلام، غرور و حس یکتا بودن محصول خود را کنار گذاشته و با ابزارهای مختلف سایت‌های رقیبان را بررسی کنید.
اولویت‌بندی کنید
قسمت‌ها و مواردی که در ساخت MVP و همچنین ارائه آن به مشتری باید در نظر بگیرید را نوشته و آن‌ها را اولویت بندی کنید. سپس با توجه به ضرورت هر کدام، اقدام به بررسی لیست کرده و به آن‌ها رسیدگی کنید. برای مثال دیجی کالا در مراحل اولیه، کار خود را با ساخت یک MVP از طریق ایجاد سایت و فروش دوربین‌های دیجیتال آغاز کرد. در نتیجه مشخص شد که اولویت‌های این شرکت پیداکردن دوربین مناسب، خرید دوربین، مدیریت سفارش‌ها و در نهایت تحویل آن به مشتری می‌باشد.
محصول خود را بسازید!
در این مرحله پس از طراحی محصول، آن را بسازید. حال که مفهوم MVP را متوجه شده و اقدام به ساخت محصول کرده‌اید، در ابتدا متخصصان کیفیت سنجی باید محصول را از لحاظ استانداردها و کیفیت‌های مورد نظر بررسی کرده و پس از رفع مشکلات اولیه، می‌توانید آن را در اختیار مشتریان و کاربران قرار داده و به مدت دو هفته بازخوردهای آن را نیز دریافت کنید. در نتیجه می‌توانید فرایند یادگیری خود را از محصول با توجه به بازخورد و واکنش مشتریان شروع کرده و این فرایند را چندین بار با عرضه محصول تکمیل کنید.
در ادامه چند نمونه از ساخت MVP را به شما خوانندگان گرامی معرفی خواهیم کرد:
همانطور که گفته شد می‌توانید اقدام ساخت نمونه اولیه محصول کرده و میزان استقبال و رضایت آن‌ها را مورد بررسی قرار دهید. اما روش‌های کم هزینه تر دیگری نیز وجود دارد مانند:
- ساخت ویدئوهایی برای معرفی آن به کاربران
- ارائه طرح‌های مختلفی مانند بروشور برای معرفی محصول
- بیان مزیت‌ها و ارزش‌های پیشنهادی محصول به مشتریان
- طراحی سایت و معرفی محصول خود در سایت برای تحلیل رفتار مخاطب
- تولید محتوای هدفمند برای آشنایی مخاطبان و کاربران با محصول شما
- معرفی محصول و یا خدمت، در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های دیجیتال
هر کسب و کاری می‌تواند با توجه به نوع محصول خود و در نظر گرفتن شرایطی که با تحقیقات بازار به دست آورده است، اقدام به ساخت MVP خود کرده تا بتواند به رشد و توسعه محصول بپردازد.
حال که با مفهوم MVP آشنا شدید و روش‌های ساخت آن را فراگرفته‌اید مطمئنا به این نتیجه که MVP می‌تواند نمونه‌ی کوچکی از محصول شما به صورت مستقل و دارای ارزش پیشنهادی به مشتری باشد، رسیده‌اید. ساخت MVP به شما کمک می‌کند تا قبل از آن که هزینه‌های گزاف و زمان بسیاری صرف محصولی کنید که از موفق بودن و پذیرفتن آن توسط بازار مطمئن نیستید، اقدام به تولید محصولی کنید که می‌تواند به سوالات شما را در مورد موفقیت محصول پاسخ دهد.