دواپس فرآیندی است که بخش توسعه نرم افزار و تیم‌های عملیاتی را با هم وفق می‌دهد تا بهترین عملکرد در تعامل و پیشرفت به دست آید. مهندس DevOps با توسعه دهنده‌های نرم افزاری و آی‌تی همکاری دارد تا کیفیت کار بین عملیات، توسعه نرم افزاری و تست آن را به بهترین شکل ممکن درآورده و در این مسیر از بسیاری ابزارها و خودکارسازی استفاده خواهد شد.
مهندسان DevOps نقش مهمی در مرتبط کردن بخش فناوری اطلاعات و بخش تجارت دارند و به دلیل اهمیت آن، شما شاهد پیشرفت بسیار سریع و چشمگیر این مفهوم هستید. ابزارها و تکنیک‌هایی که ما در این بخش به کار می‌گیریم، کمک بسیار زیادی به تجارت و سرعت بخشیدن به آن خواهد کرد. یک مهندس دواپس از ابزارهای متعددی استفاده خواهد کرد و باید به زبان‌های برنامه‌نویسی خاصی نیز تسلط داشته باشد که در ادامه مطلب به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
مفهوم دواپس چیست؟
این مفهوم از ترکیب دو کلمه Development و Operations به دست می‌آید که در اصل روش ارتباطی بخش توسعه و آی‌تی با عملیات است. زمانی که یک شرکت تجاری شروع به استفاده از دواپس می‌کند، مطمئنا بسیاری از پیشرفت‌های بنیادی در انتظار آن خواهد بود و شما به وضوح، کیفیت عملیات، سرعت آن و تعامل بهتر را به چشم مشاهده خواهید کرد.
نظر عموم فعالان حوزه فناوری اطلاعات در مورد DevOps این است که ما هدف خودکارسازی، پیاده‌سازی کدها و انتشار نرم افزار را با استفاده از این قابلیت دنبال می‌کنیم. اما، این قابلیت مزایای بسیار بیشتری را برای کسب و کار به ارمغان خواهد آورد و به صورت مستقیم می‌توان کیفیت کاری و بازگشت سرمایه را پس از به کارگیری این مفهوم در شرکت‌ها مشاهده کرد.
فرآیند دواپس چیست؟
برای استفاده از این فناوری به روز و قدرتمند، قدم‌های عملی و تعریف شده‌ای وجود دارند که بر اساس آن کیفیت کار نهایی و بازگشت سرمایه به بهترین شکل ممکن تضمین خواهد شد.
طرح و پلن
زمانی که شما شروع به کار کنید، تعریف و برنامه‌ریزی اهداف، نیازها و داشته‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. تعریف اهداف و برنامه‌های کاری به صورت بخش بندی شده، این امکان را برای توسعه دهنده‌ها فراهم خواهد کرد تا نیازهای توسعه نرم افزاری و روش‌های رسیدن به آن را تحلیل کرده و به راه حل‌های عملی دست پیدا کنند.
کدنویسی
کدنویسی بخش جذاب ماجرا و قسمت جدایی ناپذیر کار ما در دواپس است و در آن باید کدهای بهینه شده به کار توسعه نرم افزاری کمک کنند. استفاده از ابزارهای مدیریت نسخه مانند گیت‌هاب و گیت‌لب در این مرحله اهمیت زیادی خواهد داشت.
تولید
کدهای توسعه داده شده باید به فایل‌های اجرایی و قابل استفاده تبدیل شوند و این فرآیند شامل کامپایل کدها است که پس از آن عملیات تست و پیاده‌سازی دنبال خواهد شد. استفاده از ابزارهای ورژن کنترل و یکپارچه سازی در این مرحله به کیفیت کار کمک عالی خواهد کرد.
تست
مرحله تست نرم افزاری بخش مهم اما چالش برانگیزی است که برای کاهش ریسک نرم افزار خروجی و عملیات باید دنبال شود. تست‌های خودکارسازی شده این اطمینان را خواهد داد که هیچ گونه خطا و باگ نرم افزاری وجود ندارد و کیفیت کاری مطابق برنامه خواهد بود.
عرضه و انتشار
مرحله انتشار پس از کدنویسی و اطمینان از نبود خطاهای نرم افزاری دنبال خواهد شد و رسیدن به این مرحله به معنای پیاده‌سازی نرم افزار خواهد بود.
عملیات و پیکربندی
پیاده‌سازی و پیکربندی پس از انتشار نرم افزار و کدهای نوشته شده، بخش اساسی ماجرا است که دارایی دیجیتال باید به صورت بهینه روی زیر ساخت مورد نظر پیاده شود. توجه به مشکلات بهینه‌سازی و رفع آن‌ها اهمیت زیادی در این مرحله دارد.
مانیتور
مانیتور کردن امکان نظارت روی مسائل و باگ‌های نرم افزاری را فراهم خواهد کرد و مسئولان نظارت می‌توانند به سرعت و در کمترین زمان ممکن خطاها را تشخیص داده و آن را رفع کنند.
مزایای دواپس برای کسب و کار چیست؟
اگر چه DevOps یک قابلیت جادویی برای کسب و کار و تجارت نیست، اما بسیاری از مشکلات تجاری و عملیاتی با استفاده از آن قابل حل شدن است.
این فناوری نوظهور روی تسریع فرآیندها، تعامل بهتر، خودکارسازی و چابکی کارها تمرکز خواهد کرد و مزایای زیادی را در اختیار تجارت شما قرار خواهد داد. بنابراین شما در زمان کمتری به اهداف خود خواهید رسید و خوشبختانه، کیفیت کارها نیز تا حدود زیادی بهبود خواهد یافت:
- تسریع در زمان عرضه‌ی محصولات به بازار
- تطبیق محصولات با شرایط بازار به صورت عالی
- نظارت، افزایش کارایی و نگهداری بهتر سیستم‌ها
- افزایش نرخ بازگشت سرمایه (ROI) در سازمان‌ها
- افزایش رضایت مشتری و بهبود بازدهی عملیات
- بهبود عالی در تعامل کارکنان و اعضای شرکت
- تسریع در خطایابی سیستم‌ها و رفع سریع آن
شغل مهندس دواپس
یک مهندس دواپس خوب باید مهارت‌های تخصصی و فردی بسیاری داشته باشد که در مسیر کاری وی کمک کننده خواهند بود. مهندسان DevOps متخصصان آی‌تی هستند که دانش وسیعی در توسعه نرم افزاری و عملیات دارند که شامل کدنویسی، مدیریت زیر ساخت، مدیریت سیستم و تولچین‌های دواپس است.
همچنین، به دلیل اهمیت تعامل در این رده شغلی، یک متخصص DevOps نیاز به مهارت‌های فردی و اجتماعی دارد تا بهترین نتیجه را از شغل خود به دست آورد. برای موفقیت در این رده شغلی نیاز است تا شما فهم عمیقی از ساختار سیستم، نظارت و مدیریت آن داشته باشید و در کنار آن نیز، لازم است تا با ابزارهای عمومی توسعه نرم افزاری، کدنویسی و تست آشنایی کافی را داشته باشید. در واقع، نیاز است تا روی کدها و ورژن‌های نرم افزاری نظارت داشته و آن‌ها را با دید یک متخصص بررسی کنید.
یک مهندس دواپس چه کاری انجام می‌دهد؟
وظائف مهندسان DevOps در سازمان‌های مختلف با همدیگر متفاوت است. ممکن است هر سازمان یا نهادی انتظارات تعریف شده‌ای از بخش دواپس خود داشته باشند و در این بین، متخصصان هستند که این انتظارات را برآورده خواهند کرد؛ در حالت کلی، وظایف زیر برای متخصصان این حوزه تعریف شده است:
مدیریت پروژه‌ها
در بعضی از بخش‌ها و شرایط، متخصصان باید روی مدیریت پروژه و نظارت آن نقش مهمی را ایفا کنند که شامل بسیاری از موارد مانند تاریخ شروع، تاریخ تحویل و نظارت بر نحوه عملکرد پروژه است.
توسعه‌ی زیرساخت آی‌تی
بخش زیر ساخت در سازمان‌ها و کسب و کارها می‌تواند نقش منفی را در توسعه و پیشرفت داشته باشد. یک مهندس دواپس روش‌های عملی و سریعی برای این مشکل ارائه خواهد داد و با تشخیص محل‌های اصلی مشکل، می‌تواند تعامل بهتر و تسریع فرآیندها را به وجود آورد.
تست عملکرد و بنچ‌مارکینگ
ارزیابی عملکردی و اطمینان از بهینه بودن بخش‌های نرم افزاری از جمله کارهای اصلی متخصصان این حوزه است. این کار در نهایت به قابلیت اتکای سیستم و کیفیت اجرایی نرم افزارها و ابزارهای فرعی کمک زیادی خواهد کرد.
خودکارسازی عملیات
خودکارسازی بخش جدایی ناپذیر دواپس است و این کار زمان زیادی برای دست اندرکاران آی‌تی ذخیره خواهد کرد. با انجام ایده خودکارسازی، تمامی فعالان بخش عملیات و نرم افزاری می‌توانند به صورت بهینه و با خیال آسوده‌تر به کارهای مهم‌تر بپردازند.
بهینه‌سازی سیکل انتشار نرم‌افزار
روش‌های عملی و ارائه ایده‌های بهینه برای فرآیند انتشار نرم افزار و پیاده‌سازی آن از جمله مهم‌ترین وظائفی است که متخصصان باید آن را فراهم کنند و با این کار می‌توان به سرعت عمل بیشتری در فرآیندها دست پیدا کرد.
مانیتور و گزارش‌گیری
مانیتور کردن سیستم‌ها و تشخیص خطاهای نرم افزاری و سیستمی بخش مهم ماجرا است که مطمئنا باید با روش‌های بهینه دنبال شود. در واقع، متخصصان DevOps کمک می‌کنند تا خطاها و مشکلات نرم افزاری و سیستمی به صورت سریع تشخیص داده شده و در زمانی بسیار کوتاه رفع شوند.
حفظ امنیت سیستم‌ها
امنیت سیستم‌ها از جمله مهم‌ترین وظایف متخصصان است که شامل بسیاری از روش‌های بهینه و البته به روز خواهد بود. فعالان این حوزه تلاش می‌کنند تا با استفاده از روش‌های نوین به امنیت فرآیندها و زیر ساخت کمک کنند.
مهارت‌های مهندس دواپس برای بازار کار چیست؟
در بسیاری از موارد، دواپس مفهومی است که عملکردهای آی‌تی یک سازمان یا کسب و کار را به هم مرتبط کرده و آن‌ها را به صورت بهینه در می‌آورد. متخصصان این حوزه باید توانایی‌های فردی نیز داشته باشند و در حقیقت، این نوع مهارت‌ها بخش اصلی ماجرا برای افرادی است که قصد ورود به این تخصص را دارند. برگزاری جلسات، ایجاد تعامل بهتر و توانایی برقراری ارتباط با تیم‌های توسعه و عملیات از مواردی است که باید در یک متخصص DevOps وجود داشته باشد.
در حالت کلی، می‌توان مهارت‌های زیر را از جمله مهم‌ترین توانایی‌های متخصصان بیان کرد که شامل مهارت‌های نرم (Soft Skill) و مهارت‌های سخت (Hard Skill) هستند:
- مهارت‌های ارتباطی و تعامل با افراد
- توانایی‌های حل مسئله و تحلیل شرایط
- توانایی استفاده از ابزارهای آی‌تی و توسعه
- درک عمیق از امنیت و پایداری سیستم‌ها
- توانایی خودکارسازی عملیات و فرایندها
- قدرت استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی
- توانایی استفاده‌ی بهینه از فضاهای ابری
- قدرت تست نرم افزاری و خطایابی بهینه
- مهارت درک نیازهای سازمان و مشتریان
ابزارهای مورد نیاز یک مهندس دواپس چیست؟
ابزارهای یک مهندس DevOps بیشترین تاثیر را روی کیفیت کار و تسریع بخشیدن به فرآیندها خواهند داشت. این ابزارهای دواپس شامل پکیج‌های توسعه نرم افزاری، ورژن کنترل، نظارت و مدیریت سیستم و ابزارهای فضای ابری هستند؛ البته، بر اساس شرایط، استفاده از این ابزارها متغیر است و شاید در یک بخش به بعضی از آن‌ها نیاز نباشد. با این حال، در ادامه مطلب چند مورد از بهترین نمونه‌ها را معرفی می‌کنیم:
- کنترل ورژن و مدیریت سورس (GitHub, GitLab, Bitbucket)
- ابزارهای CI/CD و مدیریت پیکربندی (Ansible, Chef, Puppet, Jenkins)
- پلتفرم‌های کانتینر (Docker, Kubernetes)
- تعامل و ارتباط (Microsoft Teams, Slack, Trello, MeisterTask)
- ارتباطات تصویری و صوتی (Skype, Zoom)
- پلتفرم‌های فضای ابری (AWS, Azure, Google Cloud)
- ابزارهای مانیتورینگ (Splunk, Catchpoint, AppDynamics, VictorOps, Nagios)
- ابزار و راهکارهای اجرای تست (Selenium, Gremlin)
یک مهندس دواپس در کدام بخش‌ها فعالیت می‌کند؟
روش‌های بهینه‌سازی و ساده‌سازی فرآیند که در مهندسی DevOps به کار می‌روند، در تمامی بخش‌های سازمانی و تجاری قابل استفاده هستند. راه حل‌های عملی دواپس کمک زیادی به مدیریت و بر طرف کردن مشکلات سازمانی، تجاری و مدیریت مشتریان خواهند کرد که می‌توان چند مورد از آن‌ها را به صورت زیر بیان کرد.
- تجارت آنلاین و تجارت بین‌الملل
- بخش‌های تولیدی مثل خودرو
- صنعت هواپیماسازی و هوایی
- بخش‌های مالی و حسابداری
مهندسی دواپس از اساسی‌ترین تخصص‌ها در جهانی است که ما در آن زندگی می‌کنیم. امروزه، در بخش‌های تجاری و کسب و کارهای مختلف بسیاری از مشکلات وجود دارد که مرتبط با کنترل پروژه‌ها، مدیریت فرآیندها و تعامل با مشتریان است. این موارد راه حل‌های عملی دارند که با استفاده از DevOps ارائه شده است و از جمله مزایای آن سرعت بخشیدن به امور داخل سازمانی، کنترل خطاها و افزایش قابل توجه در نرخ بازگشت سرمایه است. در صورتی که در مورد این حوزه سوال یا نظری دارید، آن را در ادامه مطلب با ما در میان بگذارید.