ممکن است این سوال به ذهن شما خطور کند که وب‌سرور چیست؟ چه کاربردی دارد؟ وب‌سرور چگونه کار می‌کند؟ در پاسخ این سوال خوب است بدانید امروزه با ورود اینترنت به زندگی انسان‌ها، کسب و کارهای زیادی شکل گرفتند که کسب‌و‌کارهای اینترنتی و فروشگاه‌های آنلاین از جمله معروف‌ترین این نوع از کسب‌و‌کارها هستند.
اما یک وب‌سایت چیزیست که شما در ظاهر می‌بینید و در پشت پرده، این وب‌سرور است که فرایند اجرا و ارائه‌ی وب‌سایت را برعهده دارد، اگر وب‌سرورها وجود نداشتند، هنگام تایپ آدرس در مرورگر، سایتی به شما نمایش داده نمیشد! در این مقاله از همیار آی‌تی قصد داریم کمی بیشتر با مفهوم وب‌سرور و کاربردهای آن آشنا شویم.
وب سرور چیست؟
سرورها محتوای سایت‌ها مثل متن، عکس، ویدیو و اطلاعات مختلف دیگر را که ذخیره کرده‌اند در اختیاران کاربران قرار می‌دهند؛ سروردر واقع فضایی برای نگهداری اطلاعات و میزبان سایت‌های طراحی شده است.
اما وب‌سرور میان سایت، کاربر و مرورگر فعالیت می‌کند؛ بدین صورت که کاربر درخواست خود را به مرورگر ارسال می‌کند و مرورگر نیز این درخواست را پردازش و به سمت وب‌سرور ارسال می‌کند. وب‌سرور درخواست دریافت شده را تحلیل کرده و همچون مترجم مابین سرور و مرورگر کاربر فعال می‌باشد.
وب‌سرور چگونه کار می‌کند؟
دو روش برای پاسخ به درخواست کاربران توسط وب‌سرور وجود دارد؛ روش مستقیم که کاربران URL مورد نظر خود را جستجو می‌کنند و وب‌سرور به درخواست کاربران پاسخ می‌دهد و روش غیر مستقیم است که وب‌سرور به منظور پاسخ‌دهی با اسکریپ و دیتابیس ارتباط برقرار می‌کند.
زمانی که مخاطب بطور مستقیم URL خود را تایپ می‌کند، وب‌سرور آدرس ارسالی را جستجو می‌کند. در صورتی که صفحه مورد نظر را پیدا کند آن را در قالب HTTP برای مرورگر کاربر ارسال می‌نماید. اما در صورتی که صفحه‌ی مورد نظر به هر دلیلی توسط وب‌سرور پیدا نشود، خطای ۴۰۴ را برای فرد درخواست کننده ارسال می‌شود، اما این فرایند به شکل دقیق‌تر در ۴ مرحله انجام می‌شود که در ادامه هر یک را بررسی می‌کنیم.
تشخیص آدرس آی‌پی سرور توسط مرورگر کاربر
زمانی درخواست برای وب‌سرور ارسال می‌شود که کاربر آدرس یک صفحه را در مرورگر خود وارد می‌کند. اما اینکه مرورگر چگونه متوجه شود که این اطلاعات روی چه سروری قرار گرفته‌اند؟ یا این که از کدام وب‌سرور درخواست اطلاعات داشته باشند؟ سوالاتی است که معمولا کاربران با آن مواجه می‌شوند.
ابتدا مرورگرها باید IP آدرس دامنه را شناسایی نمایند؛ آدرس آی‌پی در واقع همان آدرس هاست یا سروری است که تهیه می‌کنید و به عنوان IP سرور در اختیار شما قرار می‌گیرد؛ مرورگر به جستجو در حافظه کش خود پرداخته یا با استفاده از DNS آدرس IP را به دست می‌آورد و از این طریق می‌تواند تشخیص دهد که اطلاعات سایت شما در چه مسیری قرار دارد.
درخواست یک صفحه‌ی وب از سرور توسط مرورگر
پس از تشخیص آدرس آی‌پی، مرورگر درخواست کاربر را به سمت وب‌سرور ارسال می‌کند، این درخواست به کمک روترهای موجود در شبکه، هدایت می‌شود و ممکن چندین کشور یا حتی قاره‌ی مختلف را طی کند تا به سرور میزبان برسد، در مرحله‌ی بعد، وب‌سرور نسبت به درخواستی که به آن رسیده، تصمیم‌گیری می‌کند.
بررسی آدرس درخواست‌شده، توسط وب‌سرور
ابتدا وب‌سرور درخواست را دریافت کرده و به ترجمه فایل‌ها و اطلاعات درخواست شده، اقدام می‌کند؛ صفحات مورد نظر درخواست شده را به وسیله مرورگر برای کاربر ارسال می‌کند. اما در صورتی که صفحات مورد نظر موجود نبود یا در یافتن اطلاعات خطایی رخ دهد، پیغام خطای مناسب با آن ارسال می‌شود.
از جمله این خطاها ممکن است خطای ۴۰۴ باشد که احتمالا تابه‌حال با آن برخورد داشته‌اید، این خطا زمانی رخ می‌دهد که صفحه درخواست شده بر روی سرور میزبانی وجود نداشته باشد. از دیگر خطاهای رایج می‌توان به ارور ۴۰۱ اشاره کرد؛ این خطا نیز زمانی نمایش داده می‌شود که امکان دسترسی به داده مورد نظر، به دلیل اعتبارسنجی نادرست، وجود نداشته باشد. در این حالت ممکن است نام کاربری، رمز عبور یا موارد این چنینی دیگر را به اشتباه وارد کرده باشید؛ اگر علاقه‌مندید با سایر خطاهای رایج در اینترنت آشنا شوید، همین حالا مقاله‌ی آشنایی با کدهای وضعیت سرور را بخوانید!
بررسی و نمایش صفحه یا فایل در مرورگر کاربر
در نهایت، پس از جستجوهای صورت گرفته، مرورگر شما صفحه یافت شده را از وب‌سرور دریافت می‌کند و برای کاربر به نمایش می‌گذارد یا خطای پیش آمده را نشان می‌دهد.
انواع وب‌سرورهای معروف
وب‌سرورهای متفاوتی در هاستینگ ها وجود دارد که هر یک از آن‌ها مزیت‌ها و معایب مربوط به خود را دارند؛ تعدادی از وب‌سرورها در مقایسه با سایر نمونه‌های دیگر از محبوبت بیشتری برخوردار می‌باشند و توسط اکثر شرکت‌های ارائه دهنده خدمات هاستینگ مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ محبوبت این وب‌سرورها به دلیل قابلیت‌هایی است که به کاربران خود ارائه می‌دهند و سبب تسریع در پردازش درخواست‌ها می‌شود؛ در ادامه به معرفی برخی از محبوب‌ترین وب‌سرورها و ویژگی‌های هر یک خواهیم پرداخت.
وب‌سرور لایت اسپید (LiteSpeed)
وب‌سرور لایت اسپید از وب‌سرورهای پیشرو در این حوزه است؛ در خصوص وب‌سرور لایت اسپید می‌توان گفت که این وب‌سرور از کارایی و مقیاس پذیری بیشتری در مقایسه با دیگر وب‌سرورها برخوردار است؛ این وب‌سرور می‌تواند جایگزین مناسبی برای سرورهایی باشد که از وب‌سرورهای دیگر استفاده می‌کردند. چرا که نیازی به تغییر برنامه یا جزئیات سیستم عامل نیست و این ویژگی بسیار مهمی است.
ویژگی‌های وب‌سرور لایت اسپید
- دارای پنل تحت وب و تنظیمات آماده است
- سرعت ایده‌آل در مقایسه با دیگر وب‌سرورها
- سازگار با انواع وب سایت، اسکریپ و کانفینگ
- متن‌باز نیست و باید برای آن هزینه را پرداخت کرد
- قابلیت استفاده از ماژول‌ها مجزا روی آن وجود ندارد
وب‌سرور انجین ایکس (Nginx)
وب‌سرور Nginx در سال ۲۰۰۴ معرفی شد و به یکی از پرطرفدارترین وب‌سرورها در میان انواع وب‌سرورها مبدل گشت؛ ضمن این که امروزه در میان کاربران اینترنتی از محبوبیت بالایی برخوردار است؛ این وب‌سرور امکان مدیریت همزمان تعداد زیادی از درخواست‌ها را دارد و به‌خوبی برای این موضوع بهینه‌سازی شده است.
ویژگی‌های وب‌سرور انجین ایکس
- استفاده از رم و حافظه پایین
- این وب سرو منبع باز می‌باشد
- بهینه برای تعداد بالای درخواست
- وب‌‌سروی با سرعت قابل قبول
- عدم استفاده در اکثر شرکت‌ها
وب‌سرور آپاچی (Apache)
وب‌سرور آپاچی از رایج‌ترین وب‌سرورهایی که شرکت‌های هاستینگ از آن استفاده می‌کنند. در سال ۱۹۹۵ این وب‌سرور اولین بار راه‌اندازی شد و با توجه به موفقیتی که به دست آورد در حال حاضر توانسته تعداد زیادی از وب‌سایت‌های فعال در سطح جهان را میزبانی می‌کند؛ مزیتی که وب‌سرور قدرتمند آپاچی دارد این است که یک نرم افزار رایگان و منبع باز است؛ به دلیل داشتن ساختاری مبتنی بر ماژول بسیار انعطاف پذیر بوده و می‌توانید بر اساس نیازهای خود در آن تغییراتی را اعمال نمایید.
ویژگی‌های وب‌سرور آپاچی
- بسیار قابل اعتماد و پایدار است
- رایگان حتی برای استفاده‌ی تجاری
- به‌روزرسانی‌های موارد امنیتی متدوال
- قابل استفاده روی یونیکس و ویندوز
- پیکربندی بسیار ساده و راحت برای افراد
- عدم کارایی مناسب برای سایت‌های شلوغ
- آسیب‌پذیر بودن به دلیل تنظیمات گسترده
شناخت انواع وب‌سرورها و انتخاب هاستینگی که از وب‌سرور مناسبی استفاده می‌کند، نقش مهمی را در مدیریت درست وب‌سایت و کسب‌وکار آنلاین شما دارد، بنابراین حتما در هنگام انتخاب شرکت هاستینگ، به این موضوع توجه داشته باشید، وب‌سرورها را از ۳ زاویه‌ی کارایی، امنیت و مقرون‌به‌صرفه بودن، مورد بررسی قرار دهید.
مفهوم محدودیت بار در وب‌سرور
وب‌سرورها اصولا دارای محدودیت بار مشخصی هستند و معمولاً این محدودیت بار بین ۲ تا ۸۰۰۰۰ درخواست در لحظه است. اکثر آن‌ها به‌طور پیش‌فرض بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ درخواست در لحظه را می‌توانند مدیریت کنند؛ اما در حقیقت، تعداد باری که هر وب‌سرور در هر درخواست کاربران می‌تواند تحمل کند به عوامل زیر بستگی دارد:
- نوع درخواست از سرور
- تنظیمات درونی وب‌سرور
- ذخیره یا کش بودن محتوا
- استاتیک یا داینامیک بودن سایت
- محدودیت‌های سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری
زمانی که تعداد درخواست‌ها بیش از محدودیت وب‌سرور باشد، وب‌سرور نمی‌تواند پاسخگوی درخواست‌ها باشد، به این حالت اورلود (Overload) یا اضافه‌بار می‌گویند؛ اورلود سرور، دلایل مختلفی دارد، به عنوان مثال:
- درخوسات‌های بسیار زیاد در بازه‌ی زمانی کوتاه
- ترافیک یا پردازش غیر طبیعی سرور و سیستم‌عامل
- حملات منع سرویس (DDoS) از قبل برنامه‌ریزی شده
- ربات‌های اینترنتی که می‌توانند منابع یک سرور را هدر دهند
- خرابی سرورها که باعث افزایش بار بر روی سایر وب‌سرورها می‌گردد
با توجه به توضیحات ذکر شده و مقایسه وب سرورها با یکدیگر در اکثر موارد وب سرور لایت اسپید عملکرد بهتری نسبت به دیگر وب سرورها مانند آپاچی یا انجین ایکس دارد؛ خوب است بدانید که در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های میزبانی وب از وب سرور لایت اسپید استفاده می‌کنند؛ آیا شما هم تابه‌حال تجربه‌ی خرید یا استفاده از وب‌سرورهای مختلف را داشته‌اید؟ نظرات و تجربیات ارزشمند خود را با ما و سایر کاربران همیار آی‌تی به اشتراک بگذارید.