سئو (SEO) درواقع مخفف عبارت Search Engine Optimization است. مقصود از این عبارت بهینه‌سازی سایت‌های اینترنتی برای موتورهای جست‌وجو است. این بهینه‌سازی به هرچه بهتر شدن جایگاه سایت مدنظر در پیشنهادهای موتورهای جست‌وجوگر به کاربر می‌انجامد.
موتورهای جستجوگر نظیر گوگل پس از آن‌که کاربر جستجوی کلمه یا کلمات مدنظر خود را شروع کرد، متناسب با آن کلمه یا کلمات پیشنهادهایی را به او نشان می‌دهند. سایت‌هایی که در صفحات اول نمایش داده می‌شوند و در لیست پیشنهادی گوگل جایگاه بالاتری را به خود اختصاص می‌دهند، اصطلاحاً سئوی بهتری دارند.
دلیل اهمیت سئو و بهینه‌سازی وبسایت‌ها
تکنیک‌های بهینه‌سازی سایت‌های اینترنتی برای موتورهای جست‌وجو می‌تواند بسته به دانش افراد، تحلیل‌ها و خلاقیتشان متفاوت باشد. به این ترتیب، در هر سایت می‌تواند روش متفاوتی نسبت به یک سایت دیگر برای سئو اتخاذ شود. اما در نهایت هدف از بهینه‌سازی سایت‌ها، به هر ترتیبی که اجرا شود، یکی است؛ و آن قرار گرفتن در صدر لیست نخستین صفحه‌ی موتورهای جست‌وجوگر است.
موتورهای جست‌وجوی مختلف هرکدام بر اساس الگوریتم‌های پیچیده‌ی مختلفی سایت‌های گوناگون را بر اساس بررسی محتوای تولیدشده در آنها، در پیشنهاد خود به کاربران رتبه‌بندی می‌کنند. بالاتر بودن جایگاه یک سایت در لیست پیشنهادات یک موتور جست‌وجو به آن سایت کمک می‌کند تا بازدیدکنندگان بیشتری داشته باشد.
بیشتر شدن بازدیدکنندگان یک سایت در واقع به معنای آن است که طراح سایت، بسته به هدفی که دارد، شانس بیشتری برای ارائه‌ی خدمات، فروش محصولات، جذب مشتری، افزایش تعداد خوانندگان و… خواهد داشت. بنابراین جذب مخاطب و بهینه‌سازی سایت‌های اینترنتی برای موتورهای جست‌وجو دو روی یک سکه‌اند.
تولید محتوای مناسب برای سایت
نخستین گام برای موفقیت در سئو تولید محتوای مناسب است. این محتوا باید به‌نحوی باشد که خواسته‌ی کاربر را پس از جست‌وجو برآورده سازد. همچنین محتوای تولیدشده باید برای موتور جست‌وجو نیز قابل درک باشد. در نظر گرفتن این دو نکته در تولید محتوا در بالاتر قرار گرفتن جایگاه سایت در لیست پیشنهادی گوگل به کاربر، کلیدی است. بنابراین اهمیت اتخاذ روش‌های مناسب برای تولید محتوا در سئو غیر قابل کتمان است.
تولید محتوای مناسب در یک سایت علاوه بر آن‌که نیاز کاربر را برطرف می‌سازد، بلکه می‌تواند او را به بازدیدکننده‌ی دائمی آن سایت نیز تبدیل کند. سئو کمک می‌کند تا یک وبسایت در صدر پیشنهادات موتورهای جست‌وجو باشد، در نتیجه احتمال بازدید از سایت افزایش پیدا خواهد کرد.
در واقع، ورود کاربران به سایت اولین هدف برای وبمسترها است؛ اگر محتوای سایت‌ها حساب‌شده تولید شده باشد؛ آن‌گاه کاربران به بازدیدکنندگان دائمی آن سایت‌ها تبدیل خواهند شد. تبدیل کاربران به بازدیدکنندگان دائمی مهم‌ترین هدف طراحان سایت است، که همان‌طور که دیدیم، از طریق تولید محتوای درست ممکن خواهد بود.
تفاوت سئوی خارجی و سئوی داخلی
سئوی off-page یا خارجی و سئوی on-page یا داخلی، دو شکل متفاوت از سئو هستند. سئوی خارجی یا بیرونی به مجموعه‌ی فعالیت‌های خارج از سایت توسط یک طراح سایت که به‌منظور انتشار هرچه بهتر محتوا صورت می‌پذیرد، اطلاق می‌گردد. هدف از سئوی بیرونی ایجاد مسیرهای دسترسی بیرون از سایت از طریق کسب بک‌لینک است.
اگر لینکی در سایت‌های دیگر به یکی از صفحات سایت شما وجود داشته باشد، این امر می‌تواند در جایگاه سایت شما در لیست پیشنهادی گوگل به کاربر نقش مهمی را ایفا کند. به چنین لینکی اصطلاحاً بک‌لینک گفته می‌شود. مجموعه‌ای از کارهای مختلف می‌تواند میزان لینک شدن صفحات سایت شما توسط دیگر سایت‌ها را افزایش دهد و در نتیجه به بیشتر شدن بازدیدکنندگانتان کمک شایانی کند. از جمله‌ی این کارها می‌توان به انتشار محتوا در سایر سایت‌ها، فعالیت مستمر در شبکه‌های اجتماعی مختلف، هرچه گسترده‌تر کردن تبلیغات، خرید بک‌لینک و… اشاره کرد.
نکته‌ی مهم دیگر درباره‌ی لینک‌سازی آن است که باید طبیعی، درست و بر اساس قوانین لینک‌سازی در گوگل باشند. لینک‌سازی اگر به‌طور طبیعی صورت بپذیرد نقش چشم‌گیری در بهبود جایگاه یک سایت در لیست پیشنهادی گوگل خواهد داشت؛ اما اگر لینک‌سازی غیرطبیعی باشد و قوانین گوگل در لینک‌سازی نادیده گرفته شوند، این مسئله از دید گوگل پنهان نمی‌ماند؛ بنابراین جایگاه سایت متخلف در لیست پیشنهادی گوگل به کاربر با نزول مواجه خواهد شد، بنابراین خرید بک‌لینک بدون دانش و تجربه‌ی قبلی به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود، چراکه می‌تواند صدمات جبران ناپذیری به وبسایت شما وارد کند، به‌عنوان مثال حذف شدن کل سایت از نتایج جستجوی گوگل (اصطلاحا پنالتی شدن وبسایت در گوگل)
در سئوی داخلی آن‌چه اهمیت دارد بهینه‌سازی هرچه حساب‌شده‌تر سایت برای درک بهتر توسط موتورهای جست‌وجو است. تمام فعالیت‌هایی که در یک سایت انجام می‌شود، از تولید محتوا گرفته تا طراحی قالب آن، بر سئو تأثیر خواهد گذاشت. پس به تمام کارهایی که در خود سایت انجام می‌شوند، و برخلاف سئوی بیرونی ارتباطی با بیرون از سایت ندارند، سئوی داخلی گفته می‌شود.
برای بهبود سئوی داخلی روش‌های مختلفی اتخاذ می‌گردد و راه‌های گوناگونی وجود دارد، که از آن جمله می‌توان به تولید محتوا با کیفیت بالا، به‌کارگیری درست کلمات کلیدی با چگالی مناسب، دقت در ارتباط عناوین به‌کار رفته در یک متن با محتوای تولیدشده، انتخاب تصاویر مناسب و باکیفیت، طراحی ساختاری مناسب برای آدرس‌دهی صفحات، طراحی نسخه‌ی موبایل برای سایت، بهبود سرعت بارگذاری صفحات، استفاده‌ی درست از تگ‌های متا و… اشاره کرد.
سئوی کلاه سفید و سئوی کلاه سیاه!
همان‌طور که در بخش قبل دیدیم، اهمیت چشمگیر بک‌لینک‌ها در تعیین شدن جایگاه نهایی یک سایت در لیست پیشنهادات گوگل باعث شده تا بسیاری از افراد با نادیده گرفتن قوانین گوگل و به‌کارگیری روش‌های غیراصولی به لینک‌سازی بپردازند. همین طبیعی یا غیرطبیعی بودن روند کاری یک سایت باعث شده تا مفاهیم سئوی کلاه سفید و سئوی کلاه سیاه شکل بگیرند. هدف از این نام‌گذاری روشن کردن مرز میان روش‌های اصولی با روش‌های غیراصولی و فریبنده است.
تکنیک‌های کلاه سیاه تکنیک‌هایی هستند که در آنها تمام آن‌چه اهمیت دارد بالاتر رفتن جایگاه سایت در رتبه‌بندی گوگل به هر قیمت و با استفاده از هر روشی است؛ در این روش‌ها رضایت کاربر و بازدیدکننده‌ی سایت ذره‌ای اهمیت ندارد. در حقیقت تکنیک‌های کلاه سیاه تکنیک‌هایی هستند که با شناسایی و سوءاستفاده از نقاط ضعف گوگل به‌دنبال کسب جایگاه بهتر در لیست پیشنهادی گوگل به کاربر هستند.
از جمله روش‌های کلاه سیاه که توسط گوگل شناسایی شده می‌توان به تولید محتوای بی‌ارزش، تقلب در نشانه‌گذاری محتوا، ایجاد صفحات اینترنتی با محتوای اتوماتیک، انتقال مخفیانه‌ی یک URL به یک URL دیگر و… اشاره کرد. این روش‌ها همواره در حال تغییر هستند و هربار گوگل دسته‌ای از آنها را شناسایی می‌کند، روش‌های جدیدی با هدف سوءاستفاده از نقاط ضعف گوگل برای کسب رتبه‌ای بهتر در نتایج پیشنهادی ابداع می‌شوند.
سئوی کلاه سیاه می‌تواند در بهبود جایگاه یک سایت در رتبه‌بندی گوگل تاثیر سریع و به‌سزایی داشته باشد؛ اما جایگاه یک سایت در صدر پیشنهادات گوگل در صورت استفاده از روش‌های کلاه سیاه جایگاه قابل اطمینانی نخواهد بود. در صورتی که گوگل به تقلب به‌کاررفته پی ببرد، سایت متخلف از لیست نتایج حذف (پنالتی) خواهد شد.
سئوی کلاه سفید همان‌طور که از اسم آن برمی‌آید در مقابل سئوی کلاه سیاه قرار می‌گیرد. سئوی کلاه سفید درواقع تکنیک‌هایی است که بر اساس قوانین گوگل به بهبود جایگاه یک سایت در لیست نتایج می‌انجامد. درواقع در سئوی کلاه سفید از هرگونه تقلب، سوءاستفاده از نقاط ضعف گوگل و به‌دنبال راه میانبر بودن برای رسیدن به جایگاهی بهتر در رتبه‌بندی گوگل پرهیز می‌شود.
سئوی کلاه سفید نیز ویژگی‌های خاص خود را دارد که از آن جمله می‌توان به اختصاصی بودن محتوای تولید شده، کیفیت بالای آن، لینک‌سازی واقعی و… اشاره کرد. برخلاف روش‌های کلاه سیاه، نمی‌توان با روش های کلاه سفید در مدت زمان کوتاهی در جایگاه اولین پیشنهادهای لیست نتایج گوگل قرار گرفت. این روش‌ها در بلندمدت جواب‌گو هستند؛ اما مهم‌ترین مزیتشان نسبت به روش‌های کلاه سیاه آن است که سایت را به یک جایگاه تثبیت‌شده در پیشنهادهای گوگل خواهند رساند و حفظ و ارتقای جایگاه به‌دست آمده، درست برعکس روش‌های کلاه سیاه، آسان خواهد بود.
اهمیت کلمات کلیدی در سئوی وبسایت
مهم‌ترین گام، پیش از تولید محتوا شناسایی کلمات کلیدی است. کلمات کلیدی در واقع عاملی مهم در تعیین هدف تولید محتوا به‌شمار می‌روند. اگر محتوا بدون هدف مشخصی تولید شود طبعاً از ارزش آن کاسته خواهد شد؛ همچنین نخواهد توانست به‌اندازه‌ی کافی در بالا بردن جایگاه سایت در لیست پیشنهادی گوگل موثر باشد.
در انتخاب کلمات کلیدی برای موضوعی خاص، باید دید افراد معمولاً چه کلماتی را بیشتر جست‌وجو می‌کنند. انتخاب همان کلمات به‌عنوان کلمه‌ی کلیدی، به ما در بهینه‌سازی سایتمان کمک می‌کند. همچنین حتماً باید سنجید که انتخاب یک کلمه به‌عنوان یک کلمه‌ی کلیدی تا چه حد می‌تواند ما را به اهدافمان نزدیک کند؛ این هدف می‌تواند درآمدزایی، جذب مخاطب دائمی، فروش محصولات و… باشد.
همان‌طور که ذکر شد، یکی از مهم‌ترین نکات در انتخاب کلمه‌ی کلیدی توجه به این نکته است که کاربران بیشتر چه کلمه‌ای را جست‌وجو می‌کنند. بهترین کار آن است که در ابتدا کلماتی را که به‌عنوان کلمات کلیدی به ذهنمان می‌آیند، جمعآوری کنیم. طبعاً امکان دارد در انتخاب بعضی کلمات اشتباه کرده باشیم. پس باید در عین حال از ابزارها یا ترفندهایی هم برای بالاتر رفتن دقت کارمان استفاده کنیم.
از جمله ابزارهای موثر در پیدا کردن کلمات کلیدی می‌توان به Keyword Planner اشاره کرد که از ابزارهای جانبی گوگل‌ادز به‌شمار می‌رود. این ابزار در حقیقت به افرادی که قصد استفاده از سیستم تبلیغات گوگل را دارند کمک می‌کند. برای استفاده از این ابزار، کاربر باید کلمه‌ی کلیدی مدنظر خود را در Keyword Planner وارد کند؛ آن‌گاه خواهد توانست اطلاعاتی کارآمد درباره‌ی کلمه‌ی کلیدی مدنظر خود پیدا کند. از جمله این اطلاعات می‌توان به میزان جست‌وجو، تبلیغات و سطح رقابت پیرامون آن کلمه اشاره کرد. در حال حاضر، استفاده از این ابزار توسط گوگل با محدودیت روبه‌رو است و تنها در صورت در اختیار داشتن یک کمپین تبلیغاتی فعال در گوگل امکان استفاده از آن برای کاربران وجود دارد.
در صورت استفاده از Keyword Planner کاربران باید توجه داشته باشند اعداد ارائه‌شده در این ابزار نشان‌گر تعداد ورودی‌هایشان در حین تبلیغات در گوگل است؛ بنابراین با آمار حقیقی جست‌وجو در گوگل اختلاف دارد. کاربران همچنین در حین تحلیل جست‌وجوی یک کلمه باید به روند صعودی و نزولی بودن آن نیز توجه داشته باشند. نکته‌ی مهم دیگر که باید مدنظر قرار بگیرد آن است که علاوه بر استانداردهای سئو، تعداد تبلیغات در گوگل و هزینه‌ی آنها نیز در رقابت‌پذیری کلمات در این بخش موثر است.
توجه به پیشنهادات گوگل هنگام جست‌وجو راهکار دیگری در انتخاب دقیق‌تر کلمات کلیدی برای تولید محتوا به‌شمار می‌رود. هنگامی که کلمه‌ای را در نوار جست‌وجوی گوگل تایپ می‌کنید، گوگل به شما کلمات و عبارات دیگری را پیشنهاد می‌دهد. این کلمات و عبارات در واقع کلمات و عباراتی هستند که به‌دفعات توسط کاربران جست‌وجو شده‌اند. همچنین توجه به پیشنهادهای گوگل در انتهای صفحه‌ی نتایج نیز می‌تواند مفید باشد. این پیشنهادها به‌لحاظ معنایی به آن‌چه جست‌وجو کرده‌اید نزدیک هستند، ضمن اینکه بیشتر از سایر عبارات مشابه در گوگل جست‌وجو شده‌اند.
اما Kwfinder هم ابزار دیگری است که می‌تواند به انتخاب دقیق‌تر کلمات کلیدی کمک کند. شما می‌توانید به سایت Kwfinder.com مراجعه کنید. این سایت به بازدیدکننده اجازه می‌دهد تا سقف ۱۰ کلمه را به‌طور رایگان بررسی کنند و میزان جست‌وجو و سطح رقابت‌پذیری آن را مشاهده نماید. مزیت Kwfinder نسبت به Keyword Planner آن است که میزان رقابت را پیش و بیش از هرچیز بر اساس استانداردهای سئو تخمین می‌زند.
رابطه‌ی تجربه‌ی کاربری و سئو
مقصود از تجربه‌ی کاربری (UX) احساس راحتی کاربر در حین مراجعه به یک سایت و استفاده از آن است؛ اینکه کاربر بتواند بدون مانع خاصی محتوای سایت را درک کند. قطعاً برای گرداننده‌ی یک سایت فراهم آوردن بستری که تجربه‌ی کاربری را به‌شکل مطلوبی برای بازدیدکنندگانش فراهم آورد در اولویت قرار دارد. علاوه بر تجربه‌ی کاری خوب، سئوی قوی نیز حتماً از اولویت‌های او به‌شمار خواهد رفت.
تجربه‌ی کاری خوب و سئوی قوی عمدتاً با هم هم‌پوشانی دارند. مثلاً تولید محتوای اختصاصی، استفاده از عکس‌های باکیفیت، بالا بودن سرعت سایت و… هم بر تجربه‌ی کاری و هم بر بهینه‌سازی سایت‌های اینترنتی برای موتورهای جست‌وجو تاثیر مثبت می‌گذارند. قطعاً مطلوب بودن تجربه‌ی کاربری و هرچه قوی‌تر بودن سئو تضمینی برای موفقیت هر سایتی به‌شمار می‌رود؛ اما این دو در مواردی نیز می‌توانند در تقابل با یکدیگر قرار بگیرند. در چنین شرایطی گرداننده‌ی یک سایت باید راهی را برگزیند تا بیشترین منفعت و کمترین ضرر را برای او داشته باشد.
مثلاً، همان‌طور که می‌دانیم، می‌توان از تکنولوژی‌های مختلفی برای طراحی صفحات یک سایت استفاده کرد. این تکنولوژی‌ها عموماً در خدمت تجربه‌ی کاربری هستند؛ اما در عین حال می‌توانند به‌سان مانعی در درک محتوای صفحات توسط گوگل نیز باشند، بنابراین هرچند تجربه‌ی کاربری را بهتر می‌کنند، اما بر سئو اثر منفی می‌گذارند. در چنین مثالی باید توجه داشت که می‌توان با اعمال تغییرات جزئی در تکنولوژی‌هایی که در طراحی صفحات یک سایت به‌کار گرفته می‌شوند، از تاثیر منفی آنها بر سئو کاست و یا آن را به‌کلی حذف کرد. پس این‌طور نیست که راه حلی برای حذف چنین تقابل‌هایی وجود نداشته باشد. نکته‌ی مهم آن است که گردانندگان سایت‌ها به تقابل‌های این‌چنینی که هر از چندی امکان بروز آنها وجود دارد توجه داشته و با اتخاذ تصمیمی درست چنین تقابل‌هایی را از میان بردارند.
در این یادداشت به‌‌اختصار درباره‌ی سئو توضیحاتی ارائه شد، اینکه بهینه‌سازی سایت‌های اینترنتی برای موتورهای جست‌وجو چیست و چرا این‌قدر مهم است. همچنین در این یادداشت به برخی از مهم‌ترین نکات که به یک نفر کمک می‌کند تا سایت خود را سئو کند نیز اشاره شد. در بخش‌هایی نیز برخی از دسته‌بندی‌های سئو و نیز تفاوت‌های آنها را نشان دادیم.
بی‌تردید سئو ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، برای تسلط بر این ظرافت‌ها و پیچیدگی‌ها، آن‌چه بیش از هرچیز لازم است به‌روز نگه داشتن خود و کسب اطلاعات و دانش لازم به‌طور پیوسته است.
امروزه اهمیت سئو کتمان‌ناپذیر است. اگر مدیر یک وبسایت هستید، برای آن‌که بازدیدکنندگان بیشتری را جذب کنید، مخاطبان دائمی خود را افزایش دهید، در کسب و کار، ارائه‌ی خدمات، جذب مشتری و… موفق باشید، سایت شما باید در صفحه‌ی اول گوگل و در شمار نخستین پیشنهادهای این موتور جست‌وجوگر به کاربران اینترنتی قرار داشته باشد؛ و این مهم برآورده نخواهد شد مگر آن‌که با ریزه‌کاری‌های بهینه‌سازی سایت‌های اینترنتی برای موتورهای جست‌وجو آشنا باشید.