زبان PHP یکی از زبانهای اسکریپتی و متنباز است که برای ایجاد صفحات وب بهکار گرفته میشود، این زبان بسیار قدرتمند بوده و تقریبا میتوان هر نوع سایتی را به وسیلهی آن ایجاد کرد، محبوبترین سیستم مدیریت محتوای جهان، یعنی وردپرس نیز با استفاده از زبان PHP ایجاد شده است و این نشاندهندهی قدرت این زبان در برنامهنویسی سمت سرور است، در ادامهی این آموزش با همیار آیتی همراه باشید تا بیشتر با پیاچپی و نحوهی کار با آن آشنا شویم.
بد نیست قبل شروع اندکی با تاریخچه و نحوهی شکلگیری این زبان آشنا شویم.
داستان شکلگیری زبان پیاچپی (PHP)
زبان پی اچ پی برای نخستین بار در سال ۱۹۹۴ میلادی توسط راسموس لِردورف (Rasmus Lerdorf) توسعه داده شد، او این زبان را برای مدیریت صفحهی وب شخصی خود ابداع کرد به همین دلیل نام PHP که مخفف Personal Home Page بود را بر آن نهاد.
در حال حاضر نیز توسعهی زبان PHP توسط شرکت Zend و با همان نام، مخفف عبارت PHP: Hypertext Preprocessor (به معنای پیشپردازندهی فرامتن) انجام میشود، دلیل این نامگذاری نیز این است که PHP دادهها را قبل از اینکه به مرورگر ارسال شوند پردازش کرده و نتیجهی آنرا در قالب کدهای HTML به مرورگر کاربر ارسال میکند.
چرا باید زبان PHP را یاد بگیریم؟
این زبان از محبوبیت فوقالعادهای برخوردار است، این محبوبیت میتواند به دلایل زیر باشد:
- زبان PHP اپنسورس و رایگان است.
- یادگیری و استفاده از آن ساده و آسان است.
- زبان پیاچپی با پلتفرمهای مختلف سازگار است.
- زبان تخصصی طراحی برنامههای تحتوب است.
- آموزشها و مستندات زیادی برای این زبان وجود دارد.
شما با یادگیری PHP تقریبا از پس نوشتن هرنوع برنامهی تحت وبی برخواهید آمد، ضمن اینکه در کشور ما نیز بازار خوبی برای این زبان برنامهنویسی وجود دارد.
چگونه کار با PHP را شروع کنیم؟
پیاچپی یک زبان سمت سرور (Server Side) میباشد و برای اجرا حداقل به یک سرور احتیاج دارد، بنابراین اگر قصد دارید کدهای PHP را در رایانهی خود اجرا کنید ابتدا باید یک سرور محلی (Local Server) را در رایانهی خود شبیهسازی کنید، برای اینکار ما از شبیهساز Xampp (زمپ) استفاده کرده و آن را روی رایانهی خود نصب میکنیم.
برای این منظور:
- ابتدا به وبسایت رسمی Xampp مراجعه کرده و متناسب با سیستم عامل خود آخرین نسخهی آن را دانلود نمایید.
- حال همانند نصب سایر برنامهها زمپ را در سیستم خود نصب کنید (ترجیها تمام بخشها را بدون تغییر و در حالت پیشفرض انجام دهید)
- برنامه را اجرا کرده و سپس ماژولهای Apache و MySQL را فعال کنید (بر روی گزینهی Start کلیک کنید)
بسیار خب، حال شما در رایانهی خود یک سرور محلی را شبیهسازی کردهاید!
- مروگر خود را باز کرده و وارد آدرس http://127.0.0.1 شوید.
- اگر تمام مراحل را به درستی انجام داده باشید صفحهی توضیحات زمپ برای شما نمایش داده خواهد شد.
- در مرحلهی بعد شما به یک ویرایشگر متنی مناسب احتیاج خواهید داشت، هر چند میتوانید از برنامههای سادهای مانند نوتپد ویندوز نیز استفاده کنید، اما توصیهی ما این است که از ویرایشگر رایگان Notepad++ برای نوشتن کدهایتان استفاده کنید.
- هر فایل کدی که مینویسید را در مسیر C:/xampp/htdocs ذخیره کنید (به جای C نام درایوی که زمپ را در آن نصب کرده اید قرار دهید)
- به یاد داشته باشید که حتما باید فایل پروژهی خود را با پسوند php. ذخیره کنید (یا میتوانید از منوی Language برنامهی ++Notepad زبان PHP را انتخاب کنید)
- برای مشاهدهی نتیجهی کد خود در مرورگرتان آدرس http://127.0.0.1/project.php را وارد نمایید (به جای project نام فایل کد خود را بنویسید)
نکته: اگر نمیخواهید در رایانهی خود این مراحل را انجام دهید میتوانید از یک IDE آنلاین مانند IDEONE استفاده کرده و کدهای خود را آنجا نوشته و اجرا کنید.
شروع کد نویسی!
ما در همیار آیتی قصد آموزش سینتکس PHP را نداریم، اما برای تست محیط و بررسی اجرای این زبان میتوانید کدهای زیر را ویرایشگر کد خود نوشته و اجرا کنید:
<?php echo "Hello PHP in HamyarIT!"; ?>
- این فایل را با نام دلخواه (مثلا test) و با پسوند php. در مسیر C:/xampp/htdocs ذخیره کنید.
- حال توسط مرورگرتان آن را باز کنید (این آدرس را در مرورگرتان وارد کنید: http://127.0.0.1/test.php)
- اگر مراحل را به درستی انجام داده باشید با صفحهای مانند تصویر زیر رو به رو خواهید شد:
تبریک میگوییم، شما اولین کد PHP خود را نوشتید!
کد بالا مثالی خیلی ساده از یک دستور پیاچپی بود، همانگونه که مشاهده میکنید، این کد با php?> شروع شده و با <? به پایان میرسد.
قالب کلی یک قطعه کد پیاچپی به صورت زیر است:
<?php دستور; ?>
در صورتی که علاقهمند هستید بیشتر با این زبان آشنا شوید میتوانید به وبسایت W3Schools مراجعه نمایید، بهترین منبع برای یادگیری برنامهنویسی تحت وب این وبسایت است، ضمن اینکه شما باید خودتان دست به کد شده و شروع به نوشتن برنامههای کوچک کنید تا بتوانید در برنامهنویسی پیشرفت داشته باشید.
برای شروع چه مواردی را یاد بگیریم؟
زبان پیاچپی گستردگی فراوانی دارد، اما برای شروع میتوانید طبق لیست زیر عمل کرده و به ترتیب اقدام به یادگیری این موارد کنید:
- سینتکس پیاچپی
- متغیرها در پیاچپی
- دستورات خروجی و چاپ
- انواع دادهها (Data Types)
- کار با رشتهها (String)
- عملگرها (محاسباتی و منطقی)
- دستورات شرطی (if – else)
- دستور سوییچ (Switch Case)
- حلقهی While
- حلقهی For
- توابع در پیاچپی
- آرایهها و کار با آنها
- موارد پیشرفتهتر…
شما با شروع یادگیری موراد بالا به مرور با پایه و اساس زبان پیاچپی آشنا خواهید شد و در ادامه قادر خواهید بود سایر موارد مورد نیاز را هم فرا بگیرید، در صورتی که سوالی در خصوص این زبان دارید میتوانید از بخش دیدگاههای همین پست آن را با ما در میان بگذارید.