جاوا اسکریپت یکی از پرکاربردترین زبان‌های برنامه‌نویسی برای طراحی و توسعه نرم‌افزار است. نظرسنجی موسسه StackOverflow در سال 2019 نشان می‌داد که 69.8 درصد از توسعه‌دهندگان بیشتر از هر زبان برنامه‌نویسی دیگری از جاوا اسکریپت استفاده می‌کنند. در طی سالیان اخیر، جاوا اسکریپت یکی از محبوب‌ترین زبان‌ها در میان توسعه‌دهندگان و یکی از مهارت‌های مورد تقاضا برای کسب‌وکارها بوده است، زیرا 95.1 درصد از سایت‌ها از آن استفاده می‌کنند. منابع متنوعی در زمینه آموزش جاوا اسکریپت وجود دارند. در این مطلب شما را با کاربرد جاوا اسکریپت در دنیای وب و معجزه این زبان خاص آشنا خواهیم کرد.
جاوا اسکریپت چیست و چه کاربرد‌هایی دارد؟
جاوا اسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی شیءگرا، تفسیرشده، کامل و سبک‌وزن است که توسط چندین وب‌سایت برای اسکریپت‌نویسی صفحات وب استفاده می‌شود. جاوا اسکریپت وقتی روی یک سند HTML اعمال می‌شود، تعامل پویا را در وبسایتها فعال می‌کند.
جاوا اسکریپت به کاربران کمک می‌کند تا برنامه‌های کاربردی مدرن مبتنی بر وب بسازند. در واقع جاوا اسکریپت این امکان را فراهم می‌کند تا ساختن این برنامه‌های کاربردی بدون نیاز به بارگیری مجدد صفحه پس از هر بار تعامل مستقیم باشد.
جاوا اسکریپت سرعت بسیار بالایی دارد و همین نکته باعث می‌شود تا سرعت وبسایتها و برنامه‌ها نیز افزایش پیدا کند. این برنامه توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا نگهداری و ارتقا را به راحتی انجام دهند. لازم به ذکر است که جاوا اسکریپت فرآیند اشکال‌زدایی بسیار ساده‌ای دارد. همچنین می‌توان از آن در کنار سایر زبان‌های برنامه‌نویسی استفاده کرد و بدین‌ترتیب جاوا اسکریپت به یک انتخاب عالی برای توسعه وب تبدیل شده است. برخی از رایج‌ترین کاربردهای جاوا اسکریپت عبارتند از:
- توسعه وب
- برنامه‌های مبتنی بر وب
- وب سرورها
- برنامه‌های موبایل
- توسعه بازی‌ها
- صفحات وب پویا (دینامیک)
کاربردهای جاوا اسکریپ در توسعه وب
جاوا اسکریپت معمولا برای ایجاد پویایی و افزودن جلوه‌های ویژه به صفحات وب استفاده می‌شود. در پاسخ به این پرسش که کاربرد جاوا اسکریپت در توسعه وب چیست، باید گفت جاوا اسکریپت تعامل وبسایتها با بازدیدکنندگان را امکان‌پذیر می‌کند. این زبان وبسایتها را مجهز به ابزارهای تعاملی مانند اعلان و هشدار می‌کند و می‌تواند به تصاویر و متن انیمیشن اضافه کند.
جاوا اسکریپت در وبسایتها به منظور اعتبارسنجی دادهها استفاده می‌شود؛ یعنی اطمینان حاصل می‌شود که کاربران اطلاعات صحیح را در فیلدهای موجود در فرم‌ها وارد می‌کنند. جاوا اسکریپت از برنامه‌های خارجی مانند فلش، پی‌دی‌اف و ویجت‌ها نیز پشتیبانی می‌کند. همچنین کاربران با استفاده از جاوا اسکریپت می‌توانند بدون بارگیری مجدد کل صفحه، محتوا را در یک وب‌سایت بارگذاری کنند.
کاربردهای جاوا اسکریپت در توسعه برنامه‌های مبتنی بر وب
همزمان با پیشرفت مداوم مرورگرها، جاوا اسکریپت برای ساخت برنامه‌های قدرتمند مبتنی بر وب محبوبیت پیدا کرده است. یکی از مهم‌ترین مثال‌ها، برنامه کاربردی Google Maps است. در این برنامه کاربر فقط باید با استفاده از ماوس کلیک کرده و نقشه را به جهات مختلف بکشد. دیدن جزئیات نقشه‌ها فقط با یک کلیک قابل انجام است. جاوا اسکریپت برای توسعه برنامه‌های کاربردی مبتنی بر وب بسیار مناسب است؛ زیرا نیازی به استفاده از وب‌سرورهای پرهزینه ندارد. در عوض، تمام کدها در سمت کاربر پردازش می‌شوند. بدین‌ترتیب بار روی سرور کاهش پیدا می‌کند و برنامه با کارایی بیشتری بارگذاری می‌شود.
کاربرد جاوا اسکریپت در وب‌سرورها
جاوا اسکریپت در ترکیب با Node JS می‌تواند برای ایجاد وب‌سرورها استفاده شود. از آنجایی که Node JS رویدادمحور است، بدون انتقال حجم عظیمی از دادهها به سرعت به سراغ کار بعدی می‌رود، که همین نکته باعث می‌شود وب‌سرورهای جاوا اسکریپت بسیار سریع عمل کنند.
لازم به ذکر است که سرورهای Node JS از فرآیندهای تک‌رشته‌ای استفاده می‌کنند، یعنی دستورات یک‌به‌یک اجرا می‌شوند. فرآیندها ساده و سرراست هستند و به این ترتیب، دامنه کمتری برای خطا وجود دارد. سرورهای جاوا اسکریپت مدیریت همزمانی و شناسایی خطاهایی را که ممکن است در فرآیندهای چندرشته‌ای دشوار باشد را برای توسعه‌دهندگان آسان می‌کند.
کاربرد جاوا اسکریپت در برنامه‌های تلفن همراه
جاوا اسکریپت اغلب برای توسعه برنامه‌های موبایلی چند پلتفرمی برای سیستم‌عامل‌های iOS، Android، Windows و Blackberry استفاده می‌شود. برخی از پرکاربردترین چهارچوب‌های جاوا اسکریپت برای برنامه‌های تلفن همراه عبارتند از jQuery Mobile، React Native، Apache Cordova و Titanium. بیشتر این چهارچوب‌ها رایگان و منبع‌باز هستند و از پشتیبانی اختصاصی انجمن‌ها برخوردار هستند.
بسیاری از چهارچوب‌های جاوا اسکریپت موبایل، سبک‌وزن هستند؛ به این معنی که امکان بارگذاری سریع را برای برنامه‌ها فراهم می‌کنند. این چهارچوب‌ها همچنین معمولا از طیف وسیعی از اندازه‌های نمایشگر و وضوح صفحه نمایش پشتیبانی می‌کنند.
کاربرد جاوا اسکریپت در توسعه بازی‌ها
جاوا اسکریپت به طور فزاینده‌ای برای ایجاد بازی‌هایی مانند Angry Birds، Polycraft و Bejewelled استفاده می‌شود. اگر جاوا اسکریپت همراه با HTML5 استفاده شود، می‌تواند بازی‌های قدرتمندی ایجاد کند که برای اجرا به چیزی بیش از صفحه کلید نیاز ندارند. این ترکیب طیف وسیعی از موتورها، کتابخانه‌ها و انواع زبان‌های رایج وب را باز می‌کند که می‌توانند برای ایجاد بازی‌های کاملا تعاملی مورد استفاده قرار گیرند.
جاوا اسکریپت دارای کتابخانه‌ها و چهارچوب‌های مختلفی برای ایجاد بازی است. بازی می‌تواند دوبعدی یا سه‌بعدی باشد. برخی از موتورهای بازی جاوا اسکریپت مانند PhysicsJS، Pixi.js به ما در ایجاد یک بازی مبتنی بر وب کمک می‌کنند.
کاربرد جاوا اسکریپت در صفحات وب پویا (دینامیک)
وب‌سایت‌های پویا دارای عناصر تعاملی مختلفی مانند دکمه، فرم و نظرسنجی هستند که توسط اسکریپت‌های سمت سرور کنترل می‌شوند. جاوا اسکریپت به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که این عناصر را به صفحه وب اضافه کنند تا وب‌سایت جذاب شود و از نظر فنی نیز عملکرد خوبی داشته باشد.
از آنجایی که جاوا اسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی رویدادمحور است، کد را خیلی سریع بارگذاری می‌کند، به این معنی که محتوا بدون تاخیر نمایش داده می‌شود. این نکته بسیار مهم است؛ زیرا وبسایتها و صفحات وب پویا باید به سرعت بارگیری شوند تا بازدیدکنندگان همچنان علاقه‌مند باقی بمانند. بد نیست بدانید صفحاتی که در عرض دو ثانیه بارگیری می‌شوند، به‌طور میانگین 9 درصد از مخاطبان آنها را ترک می‌کنند؛ در حالی که صفحاتی که بارگذاری آنها پنج ثانیه طول می‌کشد، 38 درصد از مخاطبان آنها را ترک می‌کنند.
یکی دیگر از مزایای توسعه نرم‌افزار جاوا اسکریپت این است که می‌توان آن را با سایر زبان‌های برنامه‌نویسی ادغام کرد. بنابراین، اگر یک وب‌سایت ثابت یا استاتیک دارید که با استفاده از یک زبان برنامه‌نویسی متفاوت نوشته شده است، می‌توانید برای پویا کردن صفحه خود، به آن کمی کد جاوا اسکریپت اضافه کنید.
جاوا اسکریپت فول‌استک چیست و چه کاربردی دارد؟
فول‌استک شامل تمام لایه‌های یک برنامه وب، از فناوری‌هایی که روی آن اجرا می‌شود، تا پایگاه داده، رابط کاربری و منطق تجاری برای فرانت‌اند را در بر می‌گیرد. یک توسعه‌دهنده جاوا اسکریپت فول‌استک (نقشه راه برنامه نویسی فول استک) می‌تواند با کد در بک‌اند و فرانت‌اند کار کند تا یک برنامه مبتنی بر وب بسازد و همه آنها با استفاده از جاوا اسکریپت نوشته می‌شوند. جاوا اسکریپت فول‌استک در حال حاضر بسیار محبوب است.
چندین شرکت وجود دارند که از کنوانسیون جاوا اسکریپت فول‌استک استفاده می‌کنند و مهندسان نرم‌افزار فول‌استک را استخدام می‌کنند؛ از جمله:
- شرکت فیس‌بوک
- شرکت سیب
- شرکت نتفلیکس
- شرکت آمازون (AWS)
- بیشتر شرکت‌های نوپا
جاوا اسکریپت؛ زبان مدرن دنیای وب
جاوا اسکریپت که اغلب با نام JS نیز شناخته می‌شود، یک زبان برنامه‌نویسی است که در کنار HTML و CSS یکی از بنیان‌های شبکه جهانی وب را تشکیل می‌دهد. گزارش‌ها نشان می‌دهند که 98 درصد از وبسایتها از جاوا اسکریپت استفاده می‌کنند. در این مطلب به شش کاربرد عمده جاوا اسکریپت اشاره کردیم؛ ولی باید گفت این زبان برنامه‌نویسی محبوب کاربردهای پرشماری دارد که به موارد ذکرشده محدود نمی‌شوند.