این روزها تقریبا هرکسی که دستی در برنامه‌نویسی دارد با زبان جاوا اسکریپت آشناست، این زبان به همراه HTML و CSS پایه و اساس صفحات وب را تشکیل می‌دهند، علاوه‌بر آن از آنجایی که به راحتی توسط تمام مروگرهای مدرن پشتیبانی و اجرا می‌شود و نیاز به IDE خاصی ندارد به یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی تبدیل شده است.
هرچند در گذشته جاوا اسکریپت یک زبان اسکریپت‌نویسی برای صفحات وب بود، اما امروزه به یکی از پرکاربرد‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی تبدیل شده است، در ادامه با همیار آی تی همراه باشید تا با هم به بررسی این زبان دوست‌داشتنی بپردازیم و بدانیم چرا باید همین الان این زبان را بیاموزیم.
امروزه جاوا اسکریپت در پلتفرم‌های بسیار زیادی قابل استفاده است و دیگر تنها به صفحات وب خلاصه نمی‌شود، در حوزه‌ی اینترنت اشیا، بلاکچین، برنامه‌نویسی سمت سرور، برنامه‌نویسی اندروید، آی‌او‌اس، ویندوز و… تقریبا می‌توان رد پای این زبان محبوب را در هرجایی مشاهده کرد!
اما قبل از اینکه با هم به بررسی مزایای جاوا اسکریپت بپردازیم بد نیست کمی در مورد تاریخچه و نحوه‌ی شکل‌گیری این زبان بدانیم.
جاوا اسکریپت چگونه شکل گرفت؟
چندین سال پیش صفحات وب تنها از تگ‌های ساده‌ی HTML ایجاد می‌شدند، این صفحات کاملا استاتیک بودند و امکان تغییر از سمت کاربر در آن‌ها وجود نداشت، به همین دلیل شرکت نت‌اسکیپ که ارائه‌دهنده‌ی یکی از مرورگرهای محبوب آن زمان بود تصمیم گرفت زبانی برای ایجاد تغییر در صفحات وب و پویاسازی آن‌ها ایجاد کند، به همین دلیل از یکی از کارمندان خود یعنی برندان آیک خواست زبانی ساده برای این هدف ایجاد کند.
این زبان در ابتدا با نام Mocha منتشر شد و پس از آن به LiveScript و در نهایت به JavaScript تغییر نام داد، در ابتدا بسیاری از افراد این زبان را معادل زبان جاوا می‌دانستند در حالی که این دو زبان کاملا با هم متفاوت بوده و تنها در نام‌شان شباهت دارند (اگر دوست دارید بیشتر با زبان جاوا آشنا شوید می‌توانید به آموزش جاوا چیست که قبلا در همیار آی تی منتشر شده‌است مراجعه کنید)
در انتها نیز به دلیل موفقیت‌های جاوا اسکریپت در صفحات وب، شرکت مایکروسافت مجبور شد پشتیبانی از آن را به مرورگر محبوب آن روزها یعنی اینترنت اکسپلورر اضافه کند و همین امر باعث گسترش و موفقیت بیشتر این زبان شد.
چرا باید جاوا اسکریپت را یاد بگیریم؟!
به جرئت می‌توان گفت شما با یادگیری این زبان از پس انجام هرکاری برخواهید آمد، برای اکثر پلتفرم‌ها امکان برنامه‌نویسی با زبان جاوا اسکریپت وجود دارد، اما برخی از دلایل برای یادگیری این زبان عبارتند از:
جاوا اسکریپت رایگان است!
برای کدنویسی جاوا اسکریپت احتیاجی به IDEهای سنگین و یا پولی نخواهید داشت، تنها کافیست کدهای خود را در یک فایل با پسوند JS. نوشته و ادامه‌ی کار را به مرورگر اینترنت‌تان پسپارید، امروزه تمامی مرورگرها از جاوا اسکریپت پشتیبانی می‌کنند، شما می‌توانید به راحتی کدهای نوشته شده به این زبان را توسط مرورگرتان اجرا و عیب‌یابی (دیباگ) کنید، آن‌هم بدون نیاز به هیچ برنامه‌ی جانبی و اضافی!
جاوا اسکریپت همه‌جا در کنار شماست!
به برنامه‌نویسی وب علاقه‌مندید؟ یا دوست دارید برای دستگاه‌های موبایلی مثل اندروید و iOS برنامه بنویسید؟ شاید هم به برنامه‌نویسی تحت دسکتاپ علاقه دارید؟ یا برنامه نوشتن برای سخت‌افزارهایی مانند رزبری‌پای و پلتفرم‌های IoT را ترجیه می‌دهید؟
پس خوب است بدانید با استفاده از فریم‌ورک‌های مختلف جاوا اسکریپت شما قادرید برای تمامی موارد گفته شده در بالا برنامه‌نویسی کنید، تنها کافیست زبان جاوا اسکریپت را خوب بشناسید.
شما با استفاده این زبان و کتابخانه‌های معروفی مانند jQuery می‌توانید برای بخش فرانت‌اند صفحات وب رابط‌های تعاملی و انیمشین‌ها خلاقانه ایجاد کنید، همچنین فریم‌ورک‌هایی مانند Vue.js و React.js یا Angular.js قدرت فوق‌العاده‌ای برای ایجاد و شخصی‌سازی صفحات وب به شما می‌دهند.
شاید پیش خود بگویید این موارد تنها برای برنامه‌نویسی فرانت‌اند در نظر گرفته‌شده‌اند، اما اینطور نیست، اگر به برنامه‌نویسی سمت سرور (بک‌اند) علاقه دارید باز هم جاوا اسکریپت شما را شگفت‌زده خواهد کرد، فریم‌ورک‌هایی مانند Node.js و Express.js آماده‌اند تا به شما در برنامه‌نویسی سمت سرور کمک کنند!
همانطور که گفتیم قدرت جاوا اسکریپت تنها به برنامه‌نویسی تحت وب خاتمه نمی‌یابد، فریم‌ورک الکترون (Electron) برپایه‌ی جاوا اسکریپت ایجاد شده و امکان ایجاد برنامه‌های تحت دسکتاپ را به شما می‌دهد، به عنوان مثال ویرایشگر کد معروف مایکروسافت یعنی Visual Studio Code توسط فریم‌ورک الکترون ایجاد شده است!
از طرفی دیگر فریم‌ورک React Native امکان ایجاد برنامه‌های موبایل اندروید و iOS را به شما می‌دهد، آن‌هم تنها با استفاده از دانش جاوا اسکریپتی شما.
علاوه‌بر آن موتورهای بازی‌سازی مانند یونیتی از زبان جاوا اسکریپت پشتیبانی کرده و امکان ساخت بازی‌های متنوع با استفاده از این زبان را در اختیار شما قرار می‌دهند.
سخت‌افزارهایی مانند رزبری‌پای که معمولا در ساخت ابزارهای IoT به کار می‌روند نیز به خوبی از جاوا اسکریپت پشتیبانی می‌کنند، با این تفاسیر این زبان ارزشش را دارد که مقداری وقت گذاشته و آن را بیاموزید، اینطور نیست؟
جاوا اسکریپت از شی‌گرایی پشتیبانی می‌کند!
اگر می‌خواهید در مورد شی‌گرایی بدانید کافیست به مقاله‌ی آشنایی با مفاهیم شی‌گرایی مراجعه کنید، ذکر این نکته کافیست که جاوا اسکریپت زبانی است که هم می‌توانید به صورت ساخت‌یافته و تابعی در آن برنامه‌نویسی کنید و هم شی‌گرا، این زبان به خوبی از کلاس‌ها، اینترفیس و مفاهیم ارث‌بری پشتیبانی می‌کند.
فریم‌ورک‌های زیادی برای آن وجود دارد!
لازم نیست در زبان جاوا اسکریپت همه چیز را از پایه کدنویسی کنید، تقریبا برای هرچیزی که فکرش را بکنید فریم‌ورک و کتابخانه‌های از پیش نوشته‌شده در این زبان موجود و به صورت رایگان در اختیار شماست! تنها کافیست اصول پایه‌ای و نحوه‌ی کار با جاوا اسکریپت را بدانید.
فرصت‌های شغلی خوب
به لطف حضور پر رنگ جاوا اسکریپت در اکثر زمینه‌های آی‌تی شما با دانستن این زبان هرگز بیکار نخواهید ماند! تنها ذکر همین یک نکته در این خصوص کافیست!
همانظوری که گفتیم جاوا اسکریپت در همه‌جا حضور دارد، یکی از بنیان‌گذاران وبسایت استک‌اورفلو (Jeff Atwood) در این خصوص می‌گوید:
هرگاه امکان آن وجود داشته باشد که چیزی با جاوا اسکریپت نوشته شود، قطعاً با جاوا اسکریپت نوشته خواهد شد!
افراد بسیار زیادی در سرتاسر دنیا به آینده‌ی این زبان خوشبین هستند…
کدنویسی با جاوا اسکریپت
هرچند فعلا در همیار آی‌تی قصد آموزش سینتکس این زبان را نداریم، اما به عنوان نمونه می‌توانید قطعه‌کد ساده‌ی زیر را که به زبان جاوا اسکریپت نوشته‌شده ببینید:
<script>
var myText = "Hello World";
alert( myText );
</script>در صورتی که کد بالا را در هدر یک وبسایت قرار دهید و صفحه را رفرش کنید، عبارت Hello World در پنجره‌ی کوچکی برای شما نمایش داده خواهد شد.
زبان جاوا اسکریپت در سال ۱۹۹۵ معرفی شد، در آن زمان تنها برای تغییر در صفحات وب به‌کار گرفته می‌شد ولی هم‌اکنون، در تلوزیون‌های هوشمند، موبایل‌ها، سرورها و… مورد استفاده قرار گرفته و همچنان نیز در حال پیشرفت است، بنابراین یادگیری آن شدیدا به شما توصیه می‌شود، آیا شما نیز تجربه‌ای در استفاده از این زبان دارید؟ دیدگاه‌های خود را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.