یکی از مهمترین قطعات سخت افزاری سیستم مادربرد یا برد اصلی میباشد، همانگونه که در سری آموزش‌های قبلی گفتیم سایر قطعات سخت افزاری توسط سیم به آن متصل میشوند یا به صورت مستقیم بر روی برد اصلی سوار میشوند، هر قطعه جای مشخصی بر روی مادربرد دارد در ادامه با همیار آی تی همراه باشید تا این قطعه مهم را بیشتر بشناسیم و با هم به مرور اجزای آن بپردازیم .
در این مقاله قصد داریم اصلی‌ترین اجزای تشکیل دهنده‌ی یک یارانه که در حقیقت همان قطعات سوار شده روی مادربرد هستند را با هم بررسی کنیم، هر کدام از این اجزا وظیفه‌ی بسیار مهمی را بر عهده دارند، به عنوان مثال CPU یا RAM که در کنار هم واحد پردازش کامپیوتر را تشکیل می‌دهند دو مورد از این قطعات بسیار مهم هستند که در ادامه با آن‌ها و محل قرارگیریشان روی مادر برد آشنا می‌شویم، اما بیایید در ابتدا کمی بیشتر با برد اصلی کامپیوتر (Mother Board) آشنا شویم، برای آشنایی با قطعات داخل کیس کامپیوتر این مقاله را مطالعه نمایید.
وظیفه اصلی مادربرد ایجاد ارتباط میان تمام قطعات سخت افزاری سیستم میباشد، سی پی یو، رم(ها)، هارد، پورت‌ها، واحدهای ورودی و خروجی، درایو سی‌دی و دی‌وی‌دی، کارت گرافیک، کارت صدا و… همه و همه به مادربرد متصل میشوند، پس می‌توانیم نتیجه بگیریم بدون این قطعه رایانه روشن نخواهد شد.
لطفا قبل از هر اقدامی به نکات زیر توجه نمایید:
- به هیچ وجه کیس کامپیوترتان را هنگامی که دستگاه به برق متصل است باز نکنید.
- در صورتی که قصد دارید برای بار اول کیس را باز کنید و با قطعات داخل آن آشنا شوید بهتر است از یک فرد با تجربه کمک بگیرید.
- اگر قصد دارید قطعات سخت افزاری داخل کیس را از نزدیک مشاهده کنید سعی کنید قطعات را از لبه آن ها به دست بگیرید، این قطعات بسیار حساس هستند و الکتریسیته ساکن دست میتوانید به آن ها آسیب برساند.
- در صورت باز کردن قطعات بهتر است آن ها را بروی یک سطح چوبی قرار دهید، قرارگیری این قطعات بر روی فرش یا فلز میتواند به آن ها آسیب برساند.
- به هیچ وجه سعی نکنید قطعات را با فشار از جای خود خارج کنید.
میتوانید نمای کلی برد اصلی را در تصویر زیر مشاهده کنید (برای بزرگ‌تر شدن تصویر روی آن کلیک کنید) :
حال به توضیح هر یک از این اجزا میپردازیم:
اسلات‌های پی‌سی‌آی (PCI)
این اسلات‌ها برای اتصال کارت‌های صدا، مودم، تلوزیون، شبکه و… مورد استفاده قرار می‌گیرند، تعداد آن‌ها در مادربردهای مختلف متفاوت است، کلمه‌ی Slot در زبان انگلیسی به معنای شکاف است، بنابراین از این به بعد هرجا از کلمه‌ی اسلات استفاده کردیم منظورمان شکافی‌است که یک قطعه سخت‌افزاری را در خود جای می‌دهد.
اسلات کارت گرافیک (AGP یا PCI Express)
این اسلات برای اتصال کارت گرافیک مورد استفاده قرار میگیرد، در برخی از بردها پردازنده گرافیکی به همراه مادربرد وجود دارد، به همین دلیل ممکن است این اسلات را بر روی آن‌ها نبینید.
اتصال فن سی‌پی‌یو
این بخش برای ارتباط فن پردازنده با برد اصلی به کار می‌رود، سیم فن سی‌پی‌یو به این قسمت متصل میشود.
باتری پشتیبان
این باتری در زمانی که کامپیوتر خاموش است برق مورد نیاز ساعت سیستم و تنظیمات بایوس را جهت بوت شدن رایانه تامین میکند، این امکان وجود دارد که با خارج کردن این باتری تنظیمات بایوس سیستم ریست شود یا حتی پسورد ورود به ویندوز غیر فعال شود!
ورودی‌های یو‌اس‌بی
اگر به پنل جلویی کیس خود دقت کنید احتمالا چند پورت یو‌اس‌بی را آنجا خواهید یافت، این پورت‌ها توسط این قسمت به برد اصلی متصل میشوند.
اسلات‌های ساتا (Sata)
این اسلات برای اتصال کابل ساتا به مادربرد استفاده میشود، این کابل را میتوانید همراه هارد یا درایو سی دی و دی وی دی خود بیابید، معمولا ۴ عدد از این اسلات‌ها بر روی برد اصلی قرار دارد که به ترتیب اولویت با شماره های ۰، ۱، ۲ و ۳ بر روی برد مشخص شده.
پل‌های مادربرد (Motherboard Bridge)
چیپ‌ست و پل های مادربرد مانند مغز این قطعه عمل میکنند، این قطعات وظیفه کنترل و ایجاد هماهنگی بین سایر قطعات روی برد اصلی را بر عهده دارند.
پنل جلوی کیس
این بخش برای اتصال سیم های بدنه کیس (مانند چراغ‌های جلوی پنل و کلید پاور و ریست) به مادربرد تعبیه شده، بسته به نوع برد و کیس، ظاهر و تعداد متفاوتی خواهد داشت.
اسلات آی‌دی‌ای (IDE)
همانگونه که از نام این بخش پبداست برای اتصال کابل آی دی ای به برد اصلی استفاده میشود، این کابل را میتوانید در بعضی از هارد‌ها یا درایوهای CD و DVD قدیمی‌تر ببینید.
ورودی پاور
این ورودی برای اتصال سیم خروجی منبع تغذیه به برد استفاده میشود، در واقع برق مورد نیاز مادربرد و تعدادی از قطعات روی آن توسط این بخش تامین میشود.
اسلات‌های رم (RAM)
این بخش برای اتصال رم به برد اصلی استفاده میشود، بسته به نوع مادربرد تعداد متغیری از آن‌ها روی برد قرار دارد.
سوکت سی‌پی‌یو (ZIF Socket)
مهمترین بخش را می‌توان سوکت CPU نامید این قسمت بسیار حساس است و نباید هیچگونه فشاری به آن وارد شود، این سوکت دارای چند گیره است که با استفاده از آن‌ها باید CPU را در جای خود ثابت کرد و سپس فن را روی آن قرار داد، معمولا در مادربرد کامپوترهای خانگی تنها یک اسلات برای اتصال سی‌پی‌یو قرار دارد ولی در رایانه‌ها قدرتمند‌تر مانند سرورها چند سوکت تعبیه شده است.
نگهدارنده‌ی فن و هیت‌سینک
این بخش برای اتصال پایه‌های فن و هیت سینک به برد استفاده میشود، البته قبل از آن باید سی‌پی‌یو را در جای خود قرار دهید.
پورت‌های اکسترنال (خارجی)
این پورت‌ها را میتوانید در پشت کیس خود مشاهده کنید، هنگامی که شما سیم مانیتور یا پرینتر را به کیس متصل میکنید در واقع دارید آن‌ها را مستقیما به برد اصلی مرتبط میکنید.
توجه: تعدادی از اصلی ترین اسلات‌ها را با هم مرور کردیم، بسته به نوع رایانه و مادربرد این بخش‌ها میتوانند در تعداد و اشکال یا رنگ های متفاوتی باشند اما ما سعی کردیم آن‌ها را در عمومی‌ترین حالت برای شما معرفی کنیم.
در ادامه تصویر تعدادی MotherBoard برای شما قرار داده شده، سعی کنید محل قرار گیری اجرای مختلف را تشخیص دهید:
همانگونه که مشاهده کردید مادربردها در اشکال و رنگ‌های مختلفی وجود دارند، به تمام این ها برد اصلی لپ تاپ ها را نیز اضافه کنید !
در تصویر زیر شما یک مادربرد لپ تاپ را میبنید :
همانگونه که مشاهده میکنید ظاهر اصلی آن همانند برد یک رایانه رومیزی است با این تفاوت که اسلات های بر جسته در این مادربرد وجود ندارد و سعی شده تا حد امکان مسطح طراحی شود.
اگر دوست دارید با سایر قطعات سخت‌افزاری یک رایانه نیز آشنا شوید میتوانید به این سری آموزش‌ها مراجعه نمایید.
لطفا قبل از هر اقدامی به نکات زیر توجه نمایید:
- به هیچ وجه کیس کامپیوترتان را هنگامی که دستگاه به برق متصل است باز نکنید.
- در صورتی که قصد دارید برای بار اول کیس را باز کنید و با قطعات داخل آن آشنا شوید بهتر است از یک فرد با تجربه کمک بگیرید.
- اگر قصد دارید قطعات سخت افزاری داخل کیس را از نزدیک مشاهده کنید سعی کنید قطعات را از لبه آن ها به دست بگیرید، این قطعات بسیار حساس هستند و الکتریسیته ساکن دست میتوانید به آن ها آسیب برساند.
- در صورت باز کردن قطعات بهتر است آن ها را بروی یک سطح چوبی قرار دهید، قرارگیری این قطعات بر روی فرش یا فلز میتواند به آن ها آسیب برساند.
- به هیچ وجه سعی نکنید قطعات را با فشار از جای خود خارج کنید.
مهارت‌هایی که باید با خواندن این مقاله کسب کرده باشید:
- مادربردهای مختلف را بشناسید.
- محل قرار گیری قطعات را برروی مادربرد بدانید.